Het paradijs van Krka
We verwisselen Split voor Šibenik, doen enige moeite om een zuurstokroze appartement te vinden en brengen de dag erna een bezoek aan het paradijs op aarde. Het heet Krka en er gaat een bus naartoe.
Veeg naar links en naar rechts om door de foto’s te bladeren.
Zoals gezegd zijn we gisteren naar Šibenik verhuisd. De ochtend is een drukke routine van ontbijten, inpakken en opruimen. We trekken voor de laatste keer de deur van het appartement dicht, laten de sleutels op de met Ivica afgesproken plaats achter en slepen onze reistas over de nu al snikhete riva naar het busstation naast de haven. Er vertrekt regelmatig een bus die langs onder andere Trogir en Šibenik komt, en na de aanschaf van twee kaartjes mogen we er met eentje mee. De tas en kleine koffer kunnen tegen een betaling van 1 kuna onderin en krijgen netjes een labeltje. De bus blijkt een zeer comfortabele touringcar met airco en de 1½ uur naar Šibenik gaan dan ook snel en soepel voorbij.
Minder soepel blijkt het vinden van het appartement. De straat blijkt niet op de kaart van onze app te staan, waarmee we zijn aangewezen op het zeer globale kaartje op onze uitgeprinte bevestiging van de boekingswebsite. We concluderen dat het appartement ergens aan de noordkant moet zijn en slepen de tas een kwartier heuvelopwaarts. Ik begin me langzaam af te vragen of we niet een koffer met vier wielen hadden moeten nemen, waarom heeft deze dat eigenlijk niet, waarom is het in Kroatië zo warm en waarom zijn er de hele tijd trappetjes op deze heuvel? Eenmaal bovenaan gekomen, komen we weinig verder dan dat het “hier ergens” of “misschien iets verder” moet zijn—maar zeker één van de twee.
We besluiten om de eigenaar op te bellen, wat een hilarisch koeterwaals gesprek wordt: “Okay, is fire station on left? You must go down, but is not back. No, wait. Is very close. Wife is already at apartment, but has left phone. Uhm… okay, wait. You see this this street?” Maar, uiteindelijk vinden we het juiste straatje dat we moeten afdalen en al snel worden we bij onze bestemming begroet door Lana, de eigenaresse. Ze is blijkbaar kunstenares, heeft een galerie in de stad en heeft de appartementen ook zelf ingericht met haar kunst. En blijkbaar heeft ze daarbij een flinke voorkeur voor de kleur roze, want het interieur ziet eruit alsof je een Fruitella uitpakt. Het is erg netjes en modern, maar… roze.
Nadat Lana weer weg is nadat we het appartement betaald hebben, komen we achter een kritieke fout in ons boekingsschema: we hebben het appartement tot woensdag, terwijl we de volgende in Zadar pas op donderdag hebben. Oeps. Gelukkig blijkt het appartement na een telefoontje ook op woensdagnacht nog vrij, zodat we onze boeking kunnen verlengen en we woensdagnacht niet dakloos op het busstation hoeven door te brengen.
Ik onderdruk de spontane neiging om mijn teennagels te gaan lakken (geen idee waar dat nu weer vandaan komt) en we gaan vast de stad in om te kijken wanneer er bussen richting het Krka-park en naar Trogir gaan. Die laatste gaan zeer regelmatig, maar het schema voor de bussen naar Skradin, waar één van de ingangen moet zijn naar Krka, is behoorlijk vaag. We besluiten om even bij het Toeristen Infocentrum binnen te lopen, waar het schema nogal vaag blijkt te zíjn. Er gaan maar een paar bussen die kant op en de laatste terug gaat blijkbaar al om 17.00 uur. De medewerkster stelt wel voor dat we bij een tweede uitgang bij Lozovac de bus terug nemen, wat korter is. Dat klinkt als een plan. En met dat plan gewapend, keren we terug voor een nodige nachtrust.
Met de bus…
De volgende ochtend staan we vroeg op om de eerste bus naar het Krka-park te kunnen nemen. Het park is een beschermd stuk natuur langs de rivier de Krka (vandaar de naam, de overige klinkers zullen ooit weggespoeld zijn) en staat bekend om de watervallen langs de loop van de rivier. Het blijkt wel dat de Kroatische organisatietalenten af en toe wat werk kunnen gebruiken: op het busstation kopen we twee kaartjes, maar kunnen ze ons aan de balie niet zeggen van welk perron de bus zal vertrekken en verwijzen ons naar de informatiebalie aan de andere kant van het station. Daar aangekomen blijkt het meisje achter de balie het ook niet te weten en zegt dat we moeten afwachten. Vervolgens begint ze in onverstaanbaar intercom-Kroatisch van alles om te roepen, terwijl om ons heen langzaam een groep van verdwaasde toeristen die ook naar Skradin willen, groeit. Uiteindelijk, zo ongeveer op het moment dat de bus zou moeten vertrekken, volgt er ineens een aankondiging waar we de woorden “Skradin” en “platform ten” in menen te herkennen en inderdaad treffen we daar een bus aan. Deze vult zich al snel met Engelsen, Spanjaarden, Scandinaviërs, Nederlands (lees: wij) en een paar verdwaalde Kroaten. Die laatsten stappen dan ook voornamelijk uit op willekeurige punten waar de bus ineens stopt zonder dat er in velden of wegen een halte is te bekennen.
Wonder boven wonder komen we daar ook aan, en niet bijvoorbeeld, bij het restaurant van de briefjes of een of ander sektegebouw, om maar iets te noemen.
De halve bus wil al opstaan om uit te stappen wanneer de bus bij de ingang van het Krka-park stopt en er allemaal grote borden een soort van kassagebouw staan, maar het blijkt Lozovac, niet Skradin. De chauffeur weet dit duidelijk te maken en maant iedereen weer te gaan zitten, terwijl de bus verder rijdt. Na nog een tijdje langs een lange kronkelweg heuvelafwaarts te hebben gereden, waarbij we en passant nog eens twee Kroaten op compleet willekeurige en afgelegen plaatsen uit de bus gooien, arriveert de bus dan in Skradin. En hier is dan in de verste verte weer geen bordje, ingang of referentie naar het park te vinden. Gelukkig staat er wel een vrouw van wie het compleet onduidelijk is wie ze is of waar ze bij hoort, uitleg te geven over waar we naar toe moeten. Ze deelt plattegrondjes uit die op briefjes van één of ander restaurant zijn geprint; blijkbaar is een paar straten verderop een informatiecentrum waar we kaartjes voor het park kunnen kopen, waarna we met de boot het park in kunnen varen.
Een paar meisjes geven aan dat ze graag te voet het park in willen, maar krijgen te horen dat ze dan in Lozovac uit hadden moeten stappen (gegrom, want dat hadden ze juist geprobeerd) omdat het vanaf Skradin behoorlijk ver lopen is (ook nieuws voor ons), maar de boot zit bij de prijs van het kaartje inbegrepen. Op naar het informatiecentrum dan maar. Wonder boven wonder komen we daar ook aan, en niet bijvoorbeeld, bij het restaurant van de briefjes of een of ander sektegebouw, om maar iets te noemen. In Kroatische traditie krijgen we daar te horen dat ze daar geen kaartjes verkopen, maar dat we die op de boot moeten kopen. Die gaat overigens maar één keer per uur, en vertrekt over een paar minuten. Opschieten dus.
Eenmaal bij de steiger volgen we de stroom toeristen naar wat we hopen dat de juiste boot is, en gaan aan boord. De trossen gaan los en de boot zet koers over de rivier in de richting van het park. Na een minuutje of twintig legt de boot bij een steiger aan en kunnen we van boord. We doen een korte check bij een Engels gezin naast ons, maar zij hebben net zo min kaartjes en snappen er ook weinig van. Het wordt gelukkig dan eindelijk duidelijk: vanaf de steiger leiden de paadjes naar een kassagebouwtje. Rare jongens, die Kroaten.
Wanneer we eenmaal onze toegangsbewijzen hebben en het park betreden, wordt alles ineens een heel stuk duidelijker. Ineens staan er grote plattegronden en lopen er allemaal medewerkers in blauwe hesjes rond die je van informatie voorzien. Het is mogelijk om een heel stuk door het park te wandelen, maar er zijn ook boottochten die verder de Krka op gaan, naar een eiland met een klooster erop en naar hogerop gelegen watervallen. Die vertrekken wel allemaal zo’n beetje bij de ingang van Lozovac vandaan, dus waarom dat niet als ingang aangeraden wordt, is ons een raadsel. Goed, je mist een aardig boottochtje, maar je staat meer dan een uur eerder in het park.
…naar het paradijs
Enfin, we lopen vanaf de ingang verder en komen al snel bij de Skradinski Buk, de laagstgelegen waterval, maar ook de meest spectaculaire: in plaats van in één keer een meter of dertig naar beneden te storten, komt deze over een enorm gebied en over een serie van plateaus naar beneden, wat een indrukwekkend schouwspel en bovendien een prachtig uitzicht oplevert. Bovendien komt hij ook nog eens uit in een meertje waarin gezwommen kan worden, dus is het maar goed dat we onze zwemspullen bij ons hebben. Het pad voert langs het mooiste stuk van de waterval omhoog met het ene na het andere spectaculaire uitzicht. Op een zeker moment komen we ook langs een aantal gebouwen waar een aantal ambachten wordt uitgeoefend en kunnen we nog even toekijken hoe een heuse smid een hoefijzer in elkaar slaat.
Bij de Lozovac-ingang aangekomen ontdekken we vier dingen: 1. De ingang van het zogenaamde educatieve pad, 2. het busstation (lees: een stuk asfalt waar de bussen kunnen keren) met de bussen die continu naar boven en beneden rijden om mensen van en naar de ingang te brengen, 3. het informatiecentrum voor de boottochten inclusief man die met microfoon alle info luidkeels verkondigt en 4. een kraam met ijsjes. Na direct punt vier af te vinken van dit lijstje, kijken we even bij de boottochten. Er zijn drie verschillende, van respectievelijk twee, twee-en-een-half en drie-en-een-half uur, die allen steeds verder de Krka opgaan. Aangezien we niet zoveel zin hebben om lang op een boot stil te zitten en omdat de eerstvolgende boottocht ook pas wat later zou vertrekken, besluiten we om het leerzame pad op te gaan.
Sowieso zou deze wandelroute volgens het kaartje een mooi gedeelte van het park door gaan, dus dat komt erg goed uit. Het pad blijkt te bestaan uit een stevige houten loopbrug die dwars door het natuurgebied heen slingert, met twee verschillende vormen van onderwijs voor onderweg: af en toe staat er ineens een bord met informatie over de rivier, het gesteente of de aanwezige flora en fauna in het gebied. Bovendien zijn er ook regelmatig—en dit is vast weer zoiets waar Kroatische logica achter schuilt—bordjes met QR-codes die je kunt scannen voor meer informatie.
Op zich is dat dus allemaal heel erg interactief en 2013, maar het bleek dus dat die tekstjes in die QR-codes wel vrij kort waren; een beetje in de categorie: “De Kroatische boomkikker verandert van kleur onder invloed van licht, temperatuur en de laatste mode.” En dan in het Kroatisch en Engels. De QR-code zelf en de bijbehorende uitleg dat je op internet een gratis QR-code-lezer kunt downloaden, maar dat je telefoonaanbieder wel kosten in rekening kan brengen voor het gebruik van internet (opnieuw in het Kroatisch én in het Engels), waren op elk bordje een stuk groter dan de tekst die er uiteindelijk achter zat. Met andere woorden: had die tekst dus rechtstreeks op de bordjes gezet, en ook iedereen zonder smartphone op zak had de ‘Wist je dat?’-informatie kunnen lezen. Een beetje zonde van de moeite, als je het mij vraagt.
Maar, daar staat weer tegenover dat als je zó’n stukje natuur je hebt, je alles kunt maken. Ik wil het woord paradijs niet onnodig in de mond nemen, maar hier is het absoluut van toepassing. Stel je een bos voor met veel licht en schaduw en een bodem die bestaat uit allemaal ondiepe watertjes vol met vis, overal stroomversnellinkjes, watervalletjes en droge oevertjes met slapende eenden. In sommige stukken is het vredig, bij andere gedeeltes is het water wat dieper en raast het langs rotspartijen en kolkt het onder het looppad door. Zelfs een bord met informatie over de slangen die in het park leven (twaalf soorten, inclusief de giftige zandadder), kan onze mening over dit paradijs niet aantasten. Overigens kwamen we inderdaad één slang tegen: een kleine dobbelsteenslang die naast één van de looppaden over een tak net onder water gewikkeld zat en zich op grote belangstelling van het publiek mocht verheugen. Die betaalde hij terug door de passanten even intimiderend aan te staren en vervolgens snel onder water weg te zwemmen.
Uiteindelijk leidt het voetpad de droom uit terug naar de watervallen aan het begin en na een snelle omkleedactie in de publieke toiletten zijn we klaar voor een duik aan de voet van de Skradinski Buk. Net als in Split is de bodem hier ook behoorlijk rotsachtig, wat betekent dat de eerste meters een voorzichtig navigeren zijn over het zeer oneffen terrein onder water, maar eenmaal over een richel heen geklauterd te zijn, duik je het heerlijk koele water in met de waterval op de achtergrond. Dit is misschien niet het handigste of meest rustige zwemplekje ter wereld, maar het is zeker één van de mooiste. Na beiden een tijdje gezwommen te hebben en weer opgedroogd te zijn in de warme zon, nemen we de bus terug omhoog naar Lozovac om naar Šibenik terug te keren.
De bus terug blijkt een of andere compleet willekeurige en ongemarkeerde hoek als halte te hebben net tegenover de ingang van het park. Waarom ook niet. Zo doen ze dat hier. Maar het is de Kroaten vergeven. Ze hebben Krka.